Zeytin ve Edebiyat

Memleketin içinde bulunduğu zorlu koşullar, her sektörde olduğu gibi zeytinciliği de fazlasıyla yordu… Alım gücünün düştüğü, üreticinin umudunu yitirdiği bu dönemde, zeytincinin acılı hikâyelerine bir süreliğine ara verip, tarihin en eski tanıklarından biri selamlıyorum. Ağacın edebiyattaki yansımasından ve zeytin ağacına yazılmış nice şiirler arasında İspanyol şair Federico García Lorca’nın dizeleriyle hepinizi selamlıyorum…

Zeytin ve Edebiyat

Antik çağlardan bu yana Homeros, Sophokles, Euripides, Vergilius ve Ovidius gibi büyük şairler ve yazarlar zeytine özel bir yer vermiştir. Onu sadece yemeyi önermemiş, aynı zamanda barışa adanmış bir sembol olarak yüceltmişlerdir.

İngiliz edebiyatının büyük ustası Chaucer için zeytin, “barış ağacı”dır.

Shakespeare, yaşını bilmediğimiz zeytin ağaçlarının barış ilan ettiğini söyler.

Oscar Wilde, Rilke, Pushkin, Yeats ve Rabelais gibi pek çok edebiyatçı zeytin yaprağını, meyvesini, gövdesini metafor olarak kullanmıştır.

Yunan şair Seferis, zeytin ağacının toprağın derinliklerine tutunan köklerinde ölümsüzlüğü görür.

Nazım Hikmet için zeytin ağacı, hayata karşı güçlü bir bağlılığın, yeniden dirilmenin ve umuda sarılmanın simgesidir.

İspanyol şair Lorca, zeytini hem bolluk hem de giz dolu bir varlık olarak işler. Zeytin toplayan kadınların gizliliğini, meleklerin kalbini zeytinliğe benzetir.

Salvador Dali, Lorca’nın sesini “zeytin renkli” olarak tanımlar.

Görünüm

Federico Garcia Lorca
Türkçesi: Sait Maden

Bir yelpaze gibi
Açılıp kapanıyor
Zeytinlik.
Gök yıkıldı yıkılacak
zeytinliğin üstüne
ve karanlık bir yağmur
soğuk yıldızlarla.
Titriyor saz ve gölge
Irmağın kıyısında.
Buruşuyor külrengi hava.
Çığlıklarla yüklü zeytin ağaçları.
Bir tutsak kuş
Sürüsü
Sallıyor karanlıkta
Uzun kuyruklarını.